نحوه رسیدگی به وضعیت مصدوم و عضو قطع شده او

حتی فکر کردن به اینکه یکی از دست ها یا پاهایمان قطع شود یا شاهد چنین اتفاقی برای فرد دیگر باشیم، ترسناک و موحش می باشد. در این شرایط باید تمام حواس خود را روی رسیدگی به وضعیت فرد صدمه دیده متمرکز کنیم. در صورت بروز چنین اتفاقی برای خود و یا افراد دیگر، فوراً با اورژانس تماس گرفته و تقاضای آمبولانس کنید. هر چند که گاهی اوقات پیوند دوباره ی عضو جدا شده ممکن بوده، اما در بیشتر موارد به دلایل مختلف چنین امکانی وجود ندارد. با این وجود، همچنان شانس یک پیوند موفقیت آمیز آنقدر بالاست که شما باید بعد از رسیدگی به وضعیت فرد مصدوم، به دنبال حفظ عضو جدا شده ی او باشد.

اقدامات اولیه

1- با اورژانس تماس بگیرید.

اگر این سانحه در مکانی اتفاق افتاده که خارج از سرویس مخابراتی است و یا امکان دسترسی اورژانس به شما وجود ندارد، تمام توان خود را به کار بگیرید تا مصدوم را به نقطه ی مناسبی برسانید.

2- اولویت شما حفظ جان فرد مصدوم است.

تا قبل از اینکه به وضعیت فرد مصدوم رسیدگی نشده است و از نجات جان او مطمئن نشده اید، هیچ زمان و انرژی ای برای حفظ عضو از دست رفته ی او صرف نکنید. بنابراین تنها زمانی که تنفس و گردش خون مصدوم ثبات پیدا کرد، می توانید به عضو قطع شده ی بدن او توجه کنید.

نباید به ظاهر ترسناک دست یا پای قطع شده فکر کنید و باید به آن رسیدگی کنید. خطراتی که جان فرد مصدوم را تهدید می کند بیشتر از آن چیزی است که در ظاهر می بینید. شما باید از بروز مشکلات تنفسی، شوک های احتمالی، خونریزی و عفونت جلوگیری کنید.

هیچوقت سعی نکنید که عضو جدا شده را سرجایش برگردانید، چرا که کار بیهوده ای می باشد.

3- جلوی خونریزی را بگیرید.

با اعمال فشار مستقیم به زخم، سعی کنید جلو خونریزی را گرفته و در صورت امکان فرد را بخوابانید و ناحیه ی قطع شده را در ارتفاعی بالاتر از قلب نگه داشته و روی آن را محکم فشار دهید. اگرخونریزی شدید بود و قطع نشد، یک پارچه ی بلند و یا یک رگ بند را محکم دور عضو بسته تا خونریزی قطع شود.

توجه داشته باشید که استفاده از رگ بند یا پارچه، ممکن است نهایتاً باعث آسیب رسیدن به بافت های عضو شود و عمل پیوند را غیر ممکن سازد؛ اما اگر مجبور هستید، باید این کار را برای نجات جان بیمار انجام دهید.

رگ بند را باید حدود 5 تا 10 سانتی متر بالاتر از محل بریدگی ببندید.

– توجه داشته باشید که ممکن است بلافاصله پس از قطع شدن عضو، هیچ خونریزی مشاهده نشود، که این اتفاق به خاطر انقباض خودکار رگ ها به عنوان یک مکانیزم دفاعی است. اما این اتفاق به این معنا نیست که نیازی به اعمال فشار برای جلوگیری از خونریزی نباشد. خونریزی به زودی شروع خواهد شد و شدید هم خواهد بود.

4- اقدامات لازم برای پیشگیری از بروز شوک در بیمار را انجام دهید.

فرد مصدوم را باید با پوشاندن بدن او با پتو یا لباس، گرم نگه دارید. فرد مصدوم را روی سطح همواری بخوابانید. پای مصدوم را حدود 30 سانتیمتر بالاتر از بدن نگه دارید تا جریان خون به اندام های حیاتی بدن حفظ شود.

اگر احتمال می دهید صدماتی به سر، گردن، کمر و پای مصدوم رسیده باشد، او را به حالت گفته شده قرار ندهید، چرا که تکان دادن او باعث ایجاد صدمات بیشتر می شود. مصدوم را نباید در حالتی قرار دهید که اذیت شود و یا راه تنفسی وی مسدود گردد.

سعی کنید مصدوم را آرام کنید و به او قوت قلب دهید. شاید کلیشه ای به نظر برسد، اما این کار می تواند اثر قابل توجهی روی کاهش خطر شوک و تشنج در او داشته باشد.

به خاطر داشته باشد که چنین جراحاتی باعث عدم ثبات روحی و روانی شخص می شود و ممکن است رفتار تند و زننده ای از او سر بزند، ولی شما نباید این رفتار ها را به خود بگیرید. درباره ی شرایط پیش آمده و یا حتی علل آن با مصدوم بحث نکنید. فقط درباره ی کلیات صحبت کنید و خبرهای خوب واقعی به او بدهید، مثل اینکه با اورژانس تماس گرفته اید و در راه است، یا اینکه شما در کنار او هستید و به وضعیت او رسیدگی خواهید کرد. از گفتن جملاتی مثل “هیچ اتفاقی نیوفتاده” یا “حال تو کاملاً خوب است” استفاده نکنید، چرا که ممکن است باعث خشم بیشتر او شود.

5- پیوند مجدد عضو قطع شده

اگر این جراحت به دلیل تصادف با وسایل نقلیه ایجاد شده است، به احتمال خیلی زیاد قابلیت پیوند مجدد عضو وجود ندارد، چرا که احتمالاً بافت های عضو به شدت آسیب دیده و از بین رفته اند. اگر عضو قطع شده، آسیب شدیدی دیده و له شده یا بسیار آلوده شده است باز هم تقریباً شانسی برای پیوند مجدد آن وجود ندارد. تنها زمانی ممکن است عضو قطع شده را مجدداً پیوند زد که با یک وسیله ی تیز و برّنده مثل گیوتین یا تیغه ی دستگاه های صنعتی بریده شده باشد.

حفظ و نگهداری عضو قطع شده

1- سریع اما با احتیاط عمل کنید.

رسیدگی به عضو قطع شده بسیار حیاتی است. به خاطر داشته باشید که هیچ کدام از اعضای بدن آنقدر کوچک نیستند که بدون عمل، خودشان دوباره پیوند بخورند.

2- عضو قطع شده را به آرامی با مایع استریل و یا محلول آب نمک شستشو دهید.

دقت داشته باشید که تنها باید محلول را روی عضو بریزید و نباید دستتان را محکم روی آن بکشید. اگر آب تمیز در دسترس شما نیست و یا به هر دلیل دیگری امکان آبکشی عضو وجود ندارد، از این مرحله بگذرید.

عضو قطع شده را داخل آب فرو نکنید، زیرا ممکن است باعث بروز آسیب هایی شود که مانع عمل پیوند گردد.

3- عضو را داخل یک پارچه ی تمیز و مرطوب بپیچید.

گاز پانسمان آغشته به محلول استریل و یا آب نمک رقیق، بهترین گزینه است. اگر گاز پانسمان در اختیار ندارید، این کار را با تمیز ترین پارچه ای که جاذب رطوبت باشد انجام دهید.

یک تیشرت تمیز مناسب ترین گزینه بعد از گاز پانسمان است. همچنین می توان از یک ملافه ی تمیز استفاده کرد. اما دقت داشته باشید نباید از چیزی که تمیز نیست برای پیچاندن دور عضو استفاده کرد. نوار های بهداشتی تمیز و یا پوشک بزرگسالان نیز برای جراحت ها و بریدگی های بزرگتر، مؤثر هستند.

برای مرطوب کردن چیزی که دور عضو می بندید، از چیزی به غیر از محلول استریل، آب نمک و یا آب تمیز استفاده نکنید. پیچاندن عضو در یک دستمال تمیز و خشک، بهتر از استفاده از یک مایع است که تمیز نباشد.

اگر هیچ چیز دیگری برای بستن عضو پیدا نکردید، می توانید از دستمال کاغذی و یا قسمتی از چادر مسافرتی، کیسه خواب و یا پتو را بریده و دور عضو ببندید.

هدف این مرحله (و مرحله های بعد) این است که عضو را در برابر اثرات احتمالی حین نگهداری در حمام یخ حفظ کنیم.

4- بعد از استفاده از گاز پانسمان، عضو را داخل یک پوشش نفوذ ناپذیر قرار دهید.

یک ظرف یا کیسه ی پلاستیکی غیر قابل نفوذ برای این کار ایده آل است. در غیر این صورت از هر چیزی که در دسترس است استفاده کنید.

می توانید عضو را داخل یک مشمّا گذاشته و دسته های آن را محکم گره بزنید. اگر نوار چسب یا نخ در اختیار دارید برای اطمینان بیشتر، دهانه ی مشمّا را با آن ها ببنید.

همچنین می توانید هر پلاستیک تمیز دیگری را دور تا دور عضو بپیچانید. وجود یک لایه ی کامل پلاستیک به دور گاز پانسمانی که روی عضو بسته اید کافی خواهد بود و شرایط مطلوب را فراهم خواهد کرد.

دقت داشته باشید که عضو را خیلی محکم نبندید، چرا که با این کار ممکن است بافت های سالم انتهای عضو را از بین ببرید.

نام مصدوم و زمان دقیق جدا شدن عضو را روی آن بنویسید. اگر انجام این کار زمان زیادی از شما می گیرد، نیازی به انجام آن نیست.

آماده سازی و جابجایی عضو قطع شده

1- عضو قطع شده را سرد نگه دارید.

ایده آل ترین روش نگهداری عضو قطع شده، قرار دادن آن داخل یک صندوق پر از یخ و نمک است. از تماس مستقیم عضو با یخ جلوگیری کنید.

اگر عضو قطع شده درون یک پوشش ضد آب قرار نگرفته است، نیابد آن را درون یخ ها یا داخل آب سرد فرو ببرید. به جای این کار باید آن را روی یک ظرف بشقاب مانند قرار دهید و سپس ظرف را روی یخ های درون صندوق بگذارید.

هیچگاه از یخ خشک استفاده نکنید.

می توانید از آب سرد به جای حمام یخ استفاده کنید، اما باید مطمئن باشید که آب سرد کاملاً تمیز و بهداشتی است و پوشش عضو هم نفوذ ناپذیر می باشد.

اگر منبع سردی در اختیار ندارید، عضو را تا حد ممکن از محیط های گرم دور کنید. برای مثال نباید آن را در معرض تابش نور خورشید و یا در نزدیکی بخاری و شوفاژ قرار دهید.

2- در اسرع وقت به بیمارستان مراجعه کنید.

اگر وضعیت مصدوم با ثبات است و پیوند مجدد عضو هم امکان پذیر می باشد، سریعاً مصدوم را به همراه عضو قطع شده به بیمارستان منتقل کنید.

در حالت ایده آل، انگشتان را می توان تا 8 ساعت پس از قطع شدن، مجدداً پیوند زد. اما این زمان برای دست یا پای قطع شده حدود 4 تا 6 ساعت می باشد.

در پایان می توانید برای اطلاع از “چگونگی درمان سوختگی ناشی از عملکرد کیسه هوای ماشین” به لینک زیر مراجعه کنید.

>>> درمان سوختگی ناشی از عملکرد کیسه هوا <<<