چگونه دستگاه تنفس از خود در مقابل ذرات مضر معلق در هوا دفاع می کند؟

عملکرد دفاعی دستگاه تنفسی

هوایی که انسان تنفس می کند سرشار از مواد شیمیایی، ریزگرد ها، آلودگی ها و مواد مضر و خطرناک است که به چشم نمی آیند. یعنی می توان گفت بخش بزرگی از هوا را گرد و غبار، دود، قارچ، باکتری، ویروس، میکروب و آلاینده ها پوشش می دهند. پس چگونه است که در چنین هوایی به راحتی نفس می کشیم و این مواد نه تنها به چشممان نمی آیند، بلکه گویی بدنمان هم آن را نادیده گرفته و تأثیرات آن روی بدن مشاهده نمی شود. سؤال این جاست که آیا واقعاً بدن و سیستم تنفسی هم آن ها را نادیده می گیرند؟ یا اجازه ی ورود آن ها به بدن داده نمی شود؟ آیا وارد می شوند و از بین می روند؟ واقعاً چه اتفاقی می افتد؟

واقعیت این است که سیستم تنفس انسان یا همان دستگاه تنفسی چندین راه برای محافظت انسان در مقابل ذرات مضر معلق در هوا دارد. هوایی که وارد بدن می شود مراحل بسیاری را طی می کند. اول اینکه تنها ذراتی وارد ریه می شوند و در واقع به اعماق آن نفوذ می کنند که بسیار کوچک بوده و اندازه ی آن ها فقط سه تا پنج میکرون باشد.

قبل از این که هرگونه ذره ای وارد ریه شود، ابتدا باید از طریق بینی و دهان وارد مجرای تنفسی گردد. درون مجاری تنفسی موهای بسیار ریزی به نام cilia در امتداد دیواره های مجرای تنفسی وجود دارد که در کنار آن ها مخاطی قرار گرفته شده است. این موهای کوچک که در حقیقت بافت ماهیچه ای می باشند، مخاط را در امتداد دیواره های تنفسی حرکت می دهند. این عمل، شاید کاری به ظاهر ساده باشد اما جالب است بدانید که سلول های cilia در هر دقیقه 1000 بار می جنبند تا مخاط را در امتداد مجاری تنفسی حرکت دهند. به علاوه می توانند ذرات مضری که نباید وارد ریه شوند را به دام انداخته و هوای تنفس شده را تصفیه کنند. در نهایت لایه ی مخاطی که دارای ذرات مضر به دام انداخته شده است، به پشت دهان و از آنجا به معده رسیده و وارد سیستم گوارشی می شود. در پایان، اسید معده این ذرات مضر را با قدرت کشته و از بین می برد. این لایه ی مخاطی به عنوان یک مانع حفاظتی در دستگاه تنفسی فوقانی (که شامل حفره ی بینی، حلق و حنجره می شود) عمل کرده و از ورود ذرات مضر به دستگاه تنفسی تحتانی (که شامل نای، نایژه و ریه می باشد) جلوگیری می کند.

اگر ذرات مضر موجود در هوا در مرحله ی گفته شده به دام نیفتند و خود را به ریه برسانند، سلول های متحرک دیگری به نام فاگوسیت (phagocytes) یا ذره خوار یا همان بیگانه خوار وجود دارند که از دستگاه تنفسی انسان دفاع و محافظت می کنند. این سلول های کوچک ذرات ناخواسته و مضرِ وارد شده را شناسایی کرده و با آن ها مبارزه می کنند تا آن ها را از بین ببرند. در واقع همان گونه که از نامشان پیداست، سلول های فاگوسیت ذرات مضر را می خورند. در مواردی که خطر بسیار جدی بوده و ذره ای خطرناک مانند ویروس یا عفونت از طریق هوا وارد دستگاه تنفسی می شود، بدن گلبول های سفید بیشتری که شامل نتروفیل ها (neutrophils) می باشد را آزاد می کند تا با ذرات ناخواسته موجود در شش ها مبارزه کنند.

مطالب پیشنهادی فن تریکس…

>>> درمان عفونت تنفسی با روغن مرزنگوش <<<

>>> نحوه تمیز و ضدعفونی کردن دستگاه نبولایزر <<<

دیدگاه نامه فن تریکس (کلیک کنید)

* وارد بحث شوید و دیدگاه هایتان را به اشتراک بگذارید.
* پس از تایید دیدگاه، ارسال پاسخ توسط دیگران، و یا ثبت دیدگاه جدید توسط سایر کاربران در مطالب مورد علاقه خود، ایمیل اطلاع رسانی دریافت کنید.
* با دریافت لایک از سایر کاربران دیدگاه خود را به جایگاه های بالاتر برسانید.
* با ثبت دیدگاه سازنده و مفید، نظر نویسنده مطلب را جهت پین کردن دیدگاهتان جلب کنید.
* تنها با آموزش و یادگیری می توان آینده را ساخت. پس اگر مطلب یا دیدگاه مفیدی در رابطه با این مقاله دارید، حتما در قسمت دیدگاه ها با دوستان خود در میان بگذارید.

سلب مسئولیت! مقالات مربوط به بخش سلامتی، پزشکی، زیبایی، روانشناسی، تناسب اندام و ... تنها برای آموزش و افزایش اطلاعات کاربران فارسی زبان گرد آوری شده و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند و مسئولیت صحت توصیه های نقل شده در مطالب بر عهده تیم فن تریکس نمی باشد. اطلاعات بیشتر