چگونه بداخلاقی و کج خلقی های کودک را موقع خواب کم کنیم؟

راه های زیادی برای کم کردن کج خلقی های کودک در هنگام خواب و آرام کردن او وجود دارند. اما بهترین راه، نادیده گرفتن بد اخلاقی های اوست. اگر زمانی که کودک شما هنگام خواب بداخلاقی یا پرخاشگری می کند، خواسته هایش را انجام داده یا بیشتر به او توجه کنید، او این رفتار را یاد گرفته و متوجه می شود که این راه خوبی برای رسیدن به چیزهایی است که می خواهید. به جای این کارها، سعی کنید رابطه دوستانه و مثبتی با فرزندتان برقرار کنید تا یاد بگیرد به جای کج خلقی یا پرخاشگری، مشکلش را از طریق گفتگو با شما حل کند نه بداخلاقی. سعی کنید قبل از خواب یک خوراکی خوشمزه به کودکتان بدهید یا برایش کتاب بخوانید تا شرایط خواب را برای او دلپذیرتر نمایید.

مانع بداخلاقی کودکتان شوید.

1- برای مطلع کردن فرزندتان از زمان خوابش، با او به نرمی و به درستی صحبت کنید.

به جای اینکه بگویید “موقع خواب است”، چند دقیقه ای قبل از زمان خواب به او بگویید هنوز 15 دقیقه فرصت داری و بعد باید به رختخوابت بروی. این کار به فرزندتان فرصت می دهد تا به خواب فکر کند و احتمال رد کردن صحبت شما را کاهش می دهد.

2- قبل از خواب به کودکتان یک میان وعده سبک بدهید.

البته دادن میان وعده یا خوراکی هایی با کالری زیاد می تواند سبب افزایش انرژی او شده و او را هوشیارتر و فعال تر کند. اما یک میان وعده سبک نظیر چند تکه سیب یا یک فنجان شیر یا آبمیوه می تواند سبب آرام شدن کودک شده و بداخلاقی های موقع خوابش را کمتر کند.

• اصلاً به دیگران اجازه ندهید این کار شما را به عنوان رشوه یا باج دادن به کودکتان تلقی کرده و این تفکر را به او نیز القا کنند. شما فقط به کودکتان میان وعده می دهید تا کمی آرام تر شود. با این تفکر، کودک شما نیز یک طرح برد-برد در ذهن خودش مجسم کرده و کمتر بداخلاقی می کند.

3- با فرزند خود صحبت کنید.

دلیل بداخلاقی ها یا پرخاشگری های کودک شما شاید این موضوع باشد که نمی تواند احساسات خود را با گفتگوی عادی بیان کند. در این شرایط باید به فرزندتان کمک کنید تا احساسات خود را به راحتی بیان کند. با او در مورد بداخلاقی های موقع خوابش حرف بزنید و به او نشان دهید موقعیتش را درک می کنید. از این طریق می توانید مهارت های ارتباطیش را نیز تقویت نمایید.

• برای مثال به فرزندتان بگویید “من متوجه شده ام که زمان خواب کمی بداخلاقی می کنی. چرا؟ خوابیدن را دوست نداری؟

• به پاسخ هایی که فرزندتان می دهد با دقت گوش کنید تا بتوانید براساس آن یک راه حل مناسب پیدا کنید. مثلاً اگر کودکتان گفت خواب را دوست ندارد چون باید در اتاق تاریک بماند، برای او یک چراغ خواب پرنور تهیه کنید.

4- به فرزند خود بیشتر توجه کنید.

بداخلاقی ها و پرخاشگری های کودک در زمان خواب، اغلب به دلیل بی توجهی یا کم توجهی والدین به کودکان ایجاد می شود. بنابراین، کاهش بداخلاقی های کودک در زمان خواب، مستلزم درک بهتر فرزند توسط والدین و دوست داشته شدن است.

برای نمونه:

• مرتباً به فرزندتان بگویید که خیلی او را دوست دارید.
• هنگام خواب، برای او کتاب بخوانید.
• قبل از خواب، با او بازی کنید.
• رفتارهای مثبتش را تشویق کنید. مثلاً درست غذا خوردن یا تمیز کردن میز یا اتاقش را تحسین نمایید.

5- به فرزندتان آزادی بیشتری بدهید.

شاید یکی از دلایل بداخلاقی هنگام خواب در فرزندتان این موضوع باشد که او طی سال های زیادی در همین موقع خوابیده است. اگر فرزندتان در مرحله رشد بوده و می خواهد کمی بیشتر بیدار بماند تا مطالعه کند یا برای امتحان فردایش بیشتر آماده شود، اجازه دهید بیدار بماند.

• یکی از کارهایی که نباید قبل از خواب به فرزندتان اجازه انجام آن را بدهید، نگاه کردن به صفحه نمایش تلویزیون، مانیتور کامپیوتر، گوشی یا تبلت است. انجام این کارها سبب بهم ریختگی سیگنال هایی می شوند که زمان خواب را به او مخابره می کنند. بنابراین، استفاده از این وسایل را یک ساعت قبل از خواب، ممنوع کنید.

• می توانید یکسری محدودیت هایی برای زمان خواب فرزندتان تعریف کنید تا او متوجه شود که باید از آن ها پیروی نماید. شاید این محدودیت ها زمان بیداری فرزند را بیشتر کند اما به ایجاد قانون و عادت دادن به پیروی از آن می ارزد. مثلاً می توانید به فرزندتان بگویید “تو می توانی 30 دقیقه بیشتر بیدار بمانی، اما نه بیشتر! خوب است؟”.

6- یک الگوی خوب برای فرزندتان باشید.

اگر فرزندتان مشاهده کند که شما به استرس ها و ناامیدی های او پاسخ منطقی و مثبت می دهید، احتمال بداخلاقی های هنگام خواب (یا هر زمان دیگر)، کم می شود. فریاد نزنید و با صدای بلند با فرزند خود و دیگران صحبت نکنید، چیزی پرت نکنید و با همه به مهربانی رفتار کنید تا فرزندتان هم از شما یاد بگیرد.

• اگر در کنترل رفتار خود ضعیف هستید، به مشاور مراجعه کنید تا در این زمینه به شما کمک کند.

7- اگر با وجود تمام تلاش ها و رفتارهای مثبت شما، فرزندتان همچنان به رویه ی بداخلاقی هنگام خواب خود ادامه می دهد، او را نزد یک روانشناس ببرید.

مراجعه به روانشناس کودک در این شرایط بسیار مهم است و اگر کودک در بداخلاقی های هنگام خواب، کارهایی مانند کوبیدن سر یا کارهای این چنینی انجام می دهد، اهمیت این موضوع چند برابر می شود. روانشناس کودک به شما در شناخت مشکلات فرزندتان کمک کرده و راه حل های مناسبی ارائه می دهد.

به بداخلاقی های کودکتان پاسخ دهید.

1- دلایل بداخلاقی های فرزندتان را شناسایی کنید.

زمانی که فرزندتان موقع خواب اوقات تلخی می کند، می توانید با تشخیص دلیل آن، به او کمک کنید. به طور کلی، بداخلاقی موقع خواب زمانی رخ می دهد که کودک دوست ندارد بخوابد. هنگامی که بداخلاقی های فرزندتان موقع خواب شروع شد، شما با گفتن این جمله می توانید آن را سریعاً پایان دهید: من می دانم که تو دوست داری بیشتر بیدار بمانی، اما اگر می خواهی فردا روز خوبی داشته باشی، بهتر است زودتر بخوابی تا خواب کافی داشته باشی”.

2- بداخلاقی های موقع خواب فرزندتان را نادیده بگیرید.

شاید یکی از دلایل بداخلاقی ها این است که آن ها می خواهند توجه شما را بیشتر به خود جلب کنند. زمانی که کودک شروع به نق نق می کند، او را نادیده بگیرید و بگذارید به کار خود ادامه دهد. با این کار، انگیزه کودک را برای ادامه این رفتار از او می گیرید. به غیر از زمان هایی که کودک رفتارهای خطرناک از خود بروز می دهد، می توانید او را به حال خود رها کنید تا گریه کند یا فریاد بزند.

• در این شرایط، کودکتان را در اتاقش رها کنید، چراغ ها را خاموش نمایید و به او شب بخیر بگویید.

• اگر کودکتان رفتارهای خطرناکی از خود نشان داد، در اتاقش بمانید و به او یادآوری کنید که نباید از این رفتارهای خشن استفاده کند. مثلاً به او بگویید: تو نباید وسایل را پرت کنی، این اصلاً خوب نیست.

3- به فرزندتان تایم آوت بدهید.

اگر متوجه شدید که نادیده گرفتن مؤثر واقع نشد، بهترین کار بعدی این است که به فرزندتان کمی تایم آوت بدهید. تایم آوت ها، همان فرصت های موقتی هستند که برای تذکر دادن در زمان بداخلاقی به کودکتان می دهید. این فرصت ها به فرزندتان نشان می دهند که شما از این بداخلاقی هایش اصلاً راضی نیستید و باید عواقب این رفتارهایش را ببیند. او را به اتاق دلخواه خودتان ببرید و به مدت 2 تا 5 دقیقه به او تایم آوت بدهید.

• اتاقی که برای این کار انتخاب می کنید نباید وسایل بازی یا سرگرمی داشته باشد.

• این روش برای کودکان کمتر از 3 سال مؤثر واقع نمی شود.

در مورد کارهایی که نباید انجام دهید، اطلاع داشته باشید.

1- زمانی که فرزند شما از بداخلاقی موقع خواب رنج می برد، تلاش برای اثبات کار اشتباهش، از طریق صحبت منطقی با او، کاری بی فایده است.

زمانی که کودک برای خواب بداخلاقی می کند، حتی اگر خواسته هایش را برآورده کنید هم ممکن است به بداخلاقی هایش ادامه دهد و یاد بگیرد که این روش برای رسیدن به خواسته هایش مؤثر بوده است.

2- تسلیم نشوید.

اگر به خاطر بداخلاقی ها یا پرخاشگری های کودکتان موقع خواب کوتاه بیایید و به او اجازه دهید مدت زمان بیشتری بیدار بماند، فقط و فقط رفتار بد و بدخلقی های او را تشدید کرده اید. چرا که دفعه ی بعدی از شما می خواهد زمان بیشتری بیدار بماند و در صورت رد شدن خواسته اش، بیشتر بداخلاقی می کند. بر زمانی که برای خواب فرزندتان تعیین کرده اید پافشاری کنید و تسلیم نشوید.

3- خودتان را عصبانی نکنید.

بداخلاقی کودکان موقع خواب، شاید برای والدین بسیار ناخوشایند باشد، اما والدین نباید عصبانی شوند. عصبانیت شما، تنها احساسات خشم، ترس و ناامیدی کودکتان را تحریک می کند. فرزند خود را در این لحظات تحقیر، سرزنش یا لعنت نکنید.

• بهترین راه برای ممانعت از عصبانی شدن خود یا همسرتان، ترک کردن کودک و دور شدن از موقعیت است.

• می توانید برای حفظ آرامش خود از تکنیک هایی نظیر تنفس آرام استفاده کنید. چشمان خود را ببندید و هوا را از طریق بینی ببلعید، 3 ثانیه نفس خود را نگه دارید و 5 ثانیه هوا را از راه دهان خارج نمایید.

4- به فرزندتان دارو ندهید.

بسیاری از والدین به جای اینکه راهی پیدا کنند تا رفتارهای فرزندنشان را اصلاح و آن ها را هنگام خواب آرام کنند، داروهایی نظیر ریسپریدون و داروهای حاوی آمفتامین مانند ریتالین و آدرال را به او می دهند. این داروها عوارض جانبی بدی نظیر اعتیاد دارند.

• در برخی موارد ممکن است دارو درمانی نیز نیاز باشد، اما باید تحت نظر پزشک یا روان پزشک بوده و آن ها را خود سر به فرزندان خود ندهید. چرا که ممکن است سلامت جسمی و روحی آن ها را به خطر بیندازند.

در کنار کودکانی که موقع خواب بد اخلاقی و کج خلقی می کنند کودکانی نیز هستند که به بیماری اوتیسم که یک نوع اختلال رشدی می باشد مبتلا هستند و باید رفتار آن ها را مدیریت کرد. برای اطلاع از چگونگی رفتار با این کودکان و همچنین مدیریت رفتار آنها به لینک زیر از وب سایت فن تریکس مراجعه کنید.

>>> مدیریت رفتار کودکان مبتلا به اوتیسم <<<